Negen jaar geleden werd de Nederlandse Luna Zegers voor het eerst echt geraakt door flamencomuziek. Vol overgave stortte ze zich in de wereld van deze typisch Spaanse stijl. Annebeth sprak met de zangeres af in Barcelona. ‘Flamenco was voor mij als thuiskomen.’
In het najaar van 2017 verscheen Luna’s boek Solo bij uitgeverij Ambo Anthos. Hierin vertelt ze hoe ze in aanraking kwam met de flamenco en hoe de muziek haar tijdens een intensief rouwproces heeft geholpen. Prachtig boek, echt een aanrader. Solo is te koop in de boekhandel of via Bol.com. Vandaag besteld, morgen in huis!Bezweet komt Luna op z’n oerhollands de heuvel de Montjuïc op gefietst. Helemaal verspaanst is ze dus nog niet, ondanks dat ze alweer vijf jaar in Barcelona studeert, van flamenco haar beroep maakte en niet langer als Lonneke door het leven gaat, maar Luna. Hoewel Barcelona niet de meest voor de hand liggende Spaanse stad is als het aankomt op flamenco, was het haar liefde voor deze muziekstijl die ervoor zorgde dat de Catalaanse hoofdstad haar tweede thuis werd.
Barcelona is namelijk de enige stad is waar de studie flamencozang op conservatoriumniveau wordt aangeboden. Die opleiding heeft Luna dit jaar als allereerste niet-Spaanse succesvol afgerond. Wij zijn natuurlijk benieuwd hoe Luna, die als Lonneke Zegers werd geboren in het Nederlandse Brabant, het tot flamencozangeres in Barcelona wist te schoppen en waarom ze juist door deze stijl werd bevangen.
Van India naar Sevilla
‘Daarvoor moeten we terug naar India’, begint ze haar antwoord verrassend. ‘Ik studeerde destijds aan het conservatorium in Amsterdam, maar besloot daar tijdelijk mee te stoppen omdat ik door middel van intensieve therapie aan de slag wilde met mijn rouwproces. Na die therapie had ik nog een aantal maanden over en ben ik vertrokken naar India.’
In Bangalore kreeg ze les van een Indiase zangdocente en in haar schaarse vrije tijd – naast de lessen werd ze ook geacht intensief te studeren – bezocht ze een café waar veel muzikanten kwamen en waar op een dag flamenco werd gespeeld, de flamencoberoemdheid Camarón de la Isla om precies te zijn.
‘Dat ik daar iets mee moest, was voor mij meteen duidelijk, het kwam echt binnen. Ik had al wel eens flamencomuziek gehoord natuurlijk, maar daar in India luisterde ik er voor het eerst echt bewust naar en stond ik ervoor open. Ik ben direct vanuit een internetcafé op zoek gegaan naar de mogelijkheden om flamencozang te leren in Spanje.’
Het werd, hoe kan het ook anders, de bakermat van de flamenco, Sevilla. Daar studeerde Luna enkele maanden aan de Fundación Cristina Heeren de Arte Flamenco. ‘Ik leerde klappen, mijn eerste Spaanse teksten lezen en begrijpen en natuurlijk zingen. Het had absoluut nog niet de losheid die flamenco hoort te hebben, maar voor mij was het als thuiskomen. De juergas die ik bijna iedere avond bezocht, waarbij flamencomuzikanten samen spelen, herkende ik van vroeger. In mijn familie maakten we toen ik jong was ook vaak samen muziek op een soortgelijke manier. En daarnaast is flamenco natuurlijk een muziekstijl met heftige emoties. Ik was bezig met mijn rouwproces en deze muziek kon mij daarbij helpen.’
Oerschreeuw
Luna verloor in twee jaar tijd achter elkaar haar vader en zusje aan een levensbedreigende ziekte. Toen drie jaar later ook haar moeder na een ziektebed overleed, kwam ze er helemaal alleen voor te staan. ‘De knop ging op overleven. Eerst was ik natuurlijk bezig met de praktische zaken die geregeld moeten worden op zo’n moment, voor rouw was er pas veel later plaats.’ Tijdens haar studie politicologie nam ze zanglessen en toen haar docente vroeg of ze niet naar het conservatorium zou willen, besloot ze haar hart te volgen en daar werk van te maken. In Nederland koos ze voor de richting jazz-zang.
‘Na de tussenjaren die ik had gebruikt voor mijn rouwproces, de therapie, mijn reis naar India en de tijd in Sevilla, pakte ik mijn studie weer op. Inmiddels stonden mijn zinnen volledig op de flamenco. De oerschreeuw in die muziek, dát voelde ik ook en die maakte dat ik me intens verbonden voelde met deze stijl. In de flamenco kon ik uiten wat ik voelde en dat is nog steeds zo. Ik ben zodra ik kon een jaar naar Barcelona gegaan voor een Erasmusuitwisseling. Ik kwam er officieel om jazz te studeren met een uitstapje naar flamenco, maar ik heb zo veel mogelijk flamencovakken gedaan, in de praktijk eigenlijk alleen maar.’
Naar Barcelona
Aan het einde van de uitwisselingsperiode leerde Luna ook haar voormalige vriend kennen, Jordi, eveneens student maar dan in de richting gitaar. Uiteindelijk besloot Luna naar Barcelona te gaan, om een volledige opleiding flamencozang te volgen.
Geen makkelijk opgave als enige buitenlandse tussen de Spanjaarden die de flamenco met de paplepel ingegoten krijgen en waarvan sommigen zelfs vinden dat je de muziek niet kunt voelen en beleven, als je er niet mee bent opgegroeid. Bovendien heeft Luna geen typische ‘flamencostem’. ‘Mijn geluid is helderder dan de vaak omfloerste en hese Spaanse stemgeluiden. Overigens is overstappen op een meer hese sound niet zonder gevolgen voor de gezondheid van je stem, de reden dat ik daar niet voor kies. Maar er zijn genoeg voorbeelden die aantonen dat de flamenco niet alleen is weggelegd voor die rauwe klanken, zoals de jonge zangeres Rocío Márquez. En voor het overige was ik vastbesloten keihard te werken, ik wilde absoluut niet onderdoen voor mijn medestudenten. Ik had natuurlijk een achterstand qua taal, kennis en netwerk, maar ik wilde hetzelfde niveau bereiken.’
‘Pure expressie’
Het antwoord op de vraag of dat gelukt is, laat Luna over aan anderen. Ze is inmiddels afgestudeerd en ze wordt gebeld voor optredens, ook in Barcelona. In Nederland kreeg ze veel media-aandacht vanwege haar prestatie. Dat leidde ertoe dat ze samen met het platform Voor de Kunst een crowdfundingcampagne kon beginnen om geld bij elkaar te krijgen voor haar eerste cd. Daarmee is ze momenteel ontzettend druk. Daarnaast wil ze bekijken of een theaterproductie tot de mogelijkheden behoort. Het liefst zou ze flamenco toegankelijker maken bij het Nederlands publiek en overbrengen wat ze zelf in de muziekstijl vindt. ‘Die pure expressie. Flamenco is een stijl waar je het lijden in kwijt kunt, maar ook de vrolijke en uitbundige heftige emoties van het leven. Het is de muziek die mij heeft geleerd om heftige gevoelens te bezingen. Sterker nog, zonder die emotie is flamenco niet compleet.’
Barcelonatips van Luna
Hoewel Luna’s leven vooral bestaat uit flamenco, heeft ze af en toe ook ook nog tijd voor andere geneugten in de Catalaanse hoofdstad. Dit zijn haar tips.
JazzSi
Dit is een van de leukste plekken in de stad voor live muziek. Een kleinschalig café in de wijk El Raval, waar op vrijdag en zaterdag flamenco op het programma staat. Het middagmenu is er trouwens ook prima.
Carrer de Requesens 2
Dakterrassen
Mijn favoriet is mijn eigen dakterras, maar gelukkig kun je als toerist terecht op de terrazas van diverse hotels in de stad. Bijvoorbeeld het Pullitzer of Twentytú. Het uitzicht krijg je er gratis bij.
Carrer de Bergara 8 (Pullitzer)
Carrer de Pamplona 114 (Twentytú)
La Sureña
Een prima plek om met vrienden een biertje te pakken. De quintos worden geserveerd in een emmer en je kunt er ook tapas bestellen.
Ronda de Sant Pau 79
Poblenou
Ik woon zelf in de aangrenzende wijk El Clot en kom graag in Poblenou. Het Disseny Hub is een aanrader, net als de vlooienmarkt Els Encants, maar ook de rest van de wijk is een bezoekje waard. In mijn eigen buurt is het aquaduct met bijbehorende park erg leuk. Toeristen zul je hier niet tegenkomen.
Mercat del Born
In deze oude markthal kun je nu opgravingen uit de achttiende eeuw bezoeken. De bar in het complex is ook een leuke plek voor een koffiestop of een biertje.
Plaça Comercial 12
Segons Mercat
Bij dit restaurant in Barceloneta eet je gegarandeerd vers van de markt. Lekkere visgerechten en tapas.
Carrer de Balboa 16
Casa de Camarón de la Isla
Deze live-plek voor flamenco is net nieuw. Op zaterdagavond worden er jamsessies gehouden. Voor de flamencokenners: de muzikale leiding is er in handen van Paco de Lucía-percussionist El Piraña.
Carrer de Roger de Flor 230
Dit artikel verscheen eerder in het tijdschrift ESPANJE!
